Inżynieria rehabilitacji jest dziedziną inżynierii biomedycznej, zajmującą się wykorzystaniem osiągnięć techniki w rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Obejmuje szereg zagadnień głównie z zakresu biomechaniki, protetyki i propedeutyki nauk medycznych.
Zajmuje się opisem struktur i czynności ciała pod kątem biomechaniki, ze szczególnym uwzględnieniem budowy układu ruchu człowieka oraz układu mięśniowo-szkieletowego, sercowo-naczyniowego oraz oddechowego.
Historia rehabilitacji
W Polsce historia rehabilitacji sięga XVI wieku, kiedy to nadworny lekarz Stefana Batorego, Wojciech Oczko, propagował leczenie ruchem. Pionierem i twórcą polskiej rehabilitacji był Prof. Wiktor Dega. Stworzył Polski Model Rehabilitacji oparty na czterech niezwykłych ważnych zasadach: wczesność, powszechność, kompleksowość i ciągłość procesu leczniczego.
Rehabilitacja
Jest procesem medyczno-społecznym, który ma na celu:
- Przywrócenie osobom niepełnosprawnym możliwie najwięcej z utraconych sprawności, aby mogli oni podjąć czynności zawodowe
- Podjęcie działań zapobiegających ich powstawaniu
- Przyspieszenie wytworzenia zastępczych mechanizmów kompensacyjnych w przypadku powstawania trwałych uszkodzeń morfologicznych
- Zapewnienie im godziwego życia w poczuciu pożyteczności społecznej i bezpieczeństwa
Rola inżynierii rehabilitacji w poszczególnych fazach procesu rehabilitacji kompleksowej danej osoby:
W procesie rehabilitacji ON Inżynieria Rehabilitacji pełni rolę pomocniczą w poszczególnych fazach procesu rehabilitacji danej osoby. Rola i zadania pomocy technicznych jako środków lokomocji są wielorakie;
- Pomoce techniczne w pionizacji i nauce chodu to:
- Stoły pionizacyjne mechaniczne, elektryczne sterowane ręcznie lub automatycznie
- Parapodia
- Poręcze stałe, przenośne, nastawne
- Tzw. Balkoniki
- Pomoce technicze w czynnym, samodzielnym chodzie:
- Kule i laski, których zadaniem jest odciążanie kończyny, utrzymywanie równowagi
- Zwrotne, stabilne balkoniki z większymi kółkami do samodzielnego chodzenia na ulicy
- Pomoc techniczna w zastępstwie utraconej funkcji ruchowej polega głównie na:
- Ort ozy- wspomaganie chodu aparatami ortopedycznymi, warunkujące stabilizację poszczególnych stawów kończyn dolnych i umożliwiających chodzenie.
- Pomoc techniczna w zastępstwie utraconego łańcucha biokinematycznego i utraconej funkcji ruchowej to:
- Protezy- kompensacja strukturalna i funkcjonalna po amputacjach różnymi rodzajami protez kończyn dolnych, protezy testowe, treningowe, wyczynowe
- Środki techniczne umożliwiające lokomocję bierną:
- „łóżko-nosze"stałe to transportu wewnętrznego ze składanym podwoziem do transportu zewnętrznego
- Łóżko-„łóżko-nosze", wózek-wanna, Podnośniki do przenoszenia ON w pozycji leżącej do siędzącej
- Uchwyty stałe
- Wózki inwalidzkie ( pokojowe-popychane przez drugą osobę, wyczynowe, sportowe, trójkołowe)
- Wózki o napędzie elektrycznym
- Lekkie pojazdy 3-4 kołowe o napędzie spalinowym
Inżynieria rehabilitacji polega na :
- zdobywaniu umiejętności analizowania problemów wspomagania
- zastępowania utraconych funkcji ruchowych człowieka,
- projektowania implantów i urządzeń wspomagających funkcjonowanie osób niepełnosprawnych zarówno w domu, jak i w miejscu pracy(wózki, windy, fotele samochodowe, urządzenia sanitarne)
- projektowaniu urządzeń do aktywnej rehabilitacji narządu ruchu oraz urządzeń z zakresu protetyki ortopedycznej, pozwalających na odtwarzanie funkcji ograniczonych w wyniku trwałych uszkodzeń bądź ubytków w narządach ruchu (protezy, ortozy itp.)
- poznaniu technologii ich wykonywania, z wykorzystaniem technik komputerowych.
